Na początek mała gimnastyka. Proszę sobie wyobrazić, że kręcony jest kolejny film o przygodach Agenta 007 i jego reżyser wpada na pomysł, żeby zmienić imię i nazwisko głównego bohatera. Nagle James Bond ma się nazywać Mehmet Ali Ağca. Wszyscy są zdziwieni, a najbardziej Turcy i nawet jakaś specjalna delegacja udaje się do reżysera, żeby mu to wybić z głowy. Jest tyle innych tureckich imion i nazwisk i żeby może skorzystał z takiej szansy. Reżyser się upiera i mówi, że to przecież tylko TAKI ŻART, licentia poetica, a zresztą imię i nazwisko to przecież nie jest znak zastrzeżony…

Tyle w ramach wstępu do tekstu, którego pierwszy tytuł brzmiał: „Co ma wspólnego Donald Trump z filmem „Brutalista”, a ten – z Muzeum Sztuki Nowoczesnej.

Niektórzy kibicujący poczynaniom Donalda Trumpa i wierzący w jego sprawczość, twierdzą po akcji z Żeleńskim, że to tylko teatr, a prawda leży gdzieś głęboko ukryta przed oczami gawiedzi. Ja wiem, czy aż tak ukryta? Nie wystarcza fakt, że Donald Trump nie potępił zbrodni dokonanej na ludności cywilnej w Strefie Gazy i usankcjonował politykę Izraela na tych terenach? Zawieszenie broni w Gazie to chwilówka. W międzyczasie całą uwagę świata udało się przekierować na inne sprawy – na pokój na Ukrainie za cenę eksploatacji złóż. W tym czasie Izrael będzie przygotowywał się do ostatecznego rozwiązania kwestii palestyńskiej i nikt nawet nie mrugnie okiem. Czy postawa Trumpa nie jest jasnym sygnałem? Może nie od razu, ale chyba trzeba być przygotowanym na renesans ustawy 447 i że znów wypłyną lasy, bo innych złóż nie posiadamy.

Jak ja to łączę z filmem „Brutalista”, o którym pisałam jakiś czas temu, usiłując wywołać tutaj jakąś dyskusję, a jednocześnie nie spojlować go całkowicie? No, to ku radości pana Bosona, który domagał się ujawniania obsesji, będę spojlować do kwadratu. Zachęciła mnie do tego zwłaszcza wideorecenzja z „Brutalisty” w wykonaniu  pana Tomasza Raczka. Nie wiedziałam, że takie rzeczy teraz są, bo prawie nie słucham podcastów, a tutaj proszę - niemal godzina gadania o filmie. Trzeba przyznać, że facet ma dar opowiadania, a co za tym idzie - zachęcania innych (vide komentarze). Ma też dar takiego interpretowania dzieła filmowego, że zgrabnie omija sprawy drażliwe. Można też powiedzieć - przekierowuje uwagę. Bo to, że kompletnie nie orientuje się, czym był brutalizm w architekturze, może dla całości recenzji nie ma większego znaczenia, ale powinien się podciągnąć. Zresztą w nagraniu tym najciekawsze jest to, co filmu nie dotyczy, czyli tzw. część premium, poświęcona Zygmuntowi Kałużyńskiemu - to jest naprawdę mocne i polecam wysłuchać - od od 43 minuty:

https://www.youtube.com/watch?v=vu3AxgENoCY&t=2913s

Co do filmu „Brutalista” to wymowa tego dzieła, które za chwilę będzie odbierać swoje Oskary w różnych kategoriach, jest dość jednoznaczna - holocaust stał się toposem i przywoływanie go w dziełach filmowych nosi znamiona rytualne. W „Brutaliście” ocalała przed holocaustem ofiara wojny, staje się nową ofiarą - tym razem powojennego antysemityzmu. Co znamienne, w filmie nie ma mowy o Niemcach, sprawcach tych wszystkich tragedii, za to dużo jest o białych chrześcijańskich Amerykanach, którzy nienawidzą Żydów i nie chcą ich w swoim kraju. Żydowski architekt węgierskiego pochodzenia Laszlo Toth, najpierw zatrudniony przez milionera do budowy katolickiej świątyni, zostaje w końcu przez niego brutalnie zgwałcony.

O tym już pisałam, ale nie zaszkodzi przypomnieć - reżyser Brady Corbet, dla żartu i w ramach licentia poetica, nazwał głównego bohatera, którego odgrywa Adrien Brody, imieniem i nazwiskiem prawdziwej osoby - pewnego wariata, który rzucił się na „Pietę” Michała Anioła i ją uszkodził. Wcześniej twierdził, że jest nowym Chrystusem, a po wszystkim trafił do szpitala. Kary więzienia uniknął. Dlaczego reżyser pożyczył sobie do filmu nazwisko prawdziwego człowieka, który zamachnął się na jedno z najważniejszych dzieł chrześcijańskiej sztuki, przerobił go na Żyda, po czym zrobił z niego bohatera i ofiarę zarazem?

Nie dowie się tego nawet turecka delegacja, ale prawdopodobnie z licentia poetica mogą korzystać tylko niektórzy…

Czy film „Brutalista” łączę z Muzeum Sztuki Nowoczesnej, bo tam i tutaj mamy do czynienia z brutalizmem w architekturze? Bynajmniej. Zainspirowało mnie zdjęcie z najnowszej wystawy tam prezentowanej, pokazującej las krzyży ubranych w jakieś dziwne fatałachy i poobwiązywanych kolczastymi drutami. Symbole chrześcijańskie w roli strachów na wróble? Tak to wyglądało na zdjęciu, ale jeden artysta, którego spotkałam w innej galerii i o którym może jeszcze kiedyś wspomnę, zaraz mnie pouczył, o co chodzi w tej instalacji. Podobno ubrania na krzyżach należały do „mieszkających na wsi homoseksualistow, którzy doświadczyli dyskryminacji”. Pójdę chyba zobaczyć na własne oczy tę prowokację zorganizowaną za nasze pieniądze i  może coś jeszcze dopiszę.

---

tagi: muzeum sztuki nowoczesnej  brutalista  dolald trump 

	BeaM
	2 marca 2025 11:57

29     1394    8 zaloguj sie by polubić